Sociale technologie biedt een oplossing om sociale processen, oftewel interacties tussen mensen, te ondersteunen. Ik zeg ‘ondersteunen’, maar zodra je techniek gaat inzetten bij interacties tussen mensen, wordt die interactie ook beïnvloed door die techniek.
Hoewel de definitie van sociale technologie duidelijk verwijst naar techniek in het sociale domein, kom je ‘social technology’ vaak tegen in de betekenis van een raamwerk van afspraken en protocollen. Soms met daarbij techniek als hulpmiddel maar niet leidend. Best ingewikkeld.
Ik ben aardig thuis in een aantal verschillende sociale technologieën. Vaak noemen die zichzelf niet zo, maar zijn het wel degelijk richtlijnen waarmee je menselijke interacties vorm kunt geven. Dat klinkt heel onnatuurlijk, maar eigenlijk zijn er altijd al wel afspraken en regels. Alleen zijn die vaak impliciet. Zo’n sociale technologie is heel duidelijk. Dat is prettig en overzichtelijk en roept – zoals alle regels – ook weleens wat rebels op.
Voorbeeld: sociale technologie voor organisatie
Bij Energized.org helpen we organisaties met Holacracy. Dat is een sociale technologie om organisaties wendbaar en purpose-gericht te maken. Het verandert de organisatie radicaal: de structuur, hoe beslissingen worden en genomen en hoe macht wordt gedistribueerd.
De spelregelset staat omschreven in een grondwet. Holacracy helpt de organisatie door de mensen heldere regels voor te schrijven over het vervullen van rollen, die elk een stukje van het totale werk omvatten dat voor het doel (purpose) van de organisatie gedaan moet worden. Traditioneel heeft een bedrijf vaak een hiërarchie van mensen (managers, C-suite) en met Holacracy heeft een bedrijf een hiërarchie van purposes.
De bedoeling van deze spelregels is om door kaders te scheppen, juist vrijheid te creëren om al je energie en talent in te zetten. Denk maar aan de wegbelijning op de weg. Doordat iedereen weet op welke baan je kunt rijden en zo uit elkaars buurt blijft, kun je vol gas geven.
Het technische aspect is dat je software gebruikt waarmee je transparant maakt hoe je die spelregels toepast. Bijvoorbeeld door rolomschrijvingen met de daarbij horende werkafspraken voor iedereen inzichtelijk te maken.
Sociale afspraken
Volgens mij kun je sociale technologie ook toepassen op communicatie, op hoe je als mensen met elkaar omgaat en welke afspraken je maakt als het gaat over beloning binnen een organisatie. De nadruk ligt dan niet zo zeer op ‘technologie’ maar meer op sociale afspraken, die inzichtelijk zijn voor iedereen.
